فهرست

آنچه درباره انواع ماسک باید بدانیم

ماسک 

    ماسک در دندانپزشکی عمدتاً براي حفاظت از غشاي مخاط بینی و دهان کارکنان دندانپزشکی استفاده میشود. ماسک در برابـر آئروسل محافظت کمتري ایجاد میکند، ولی برعکس در برابر ذرات درشت پراکنده شده (spatter) محـافظ بسـیار خوبی است .

    بر مبناي کفایت توانایی فیلتره کردن، ماسکها به سه گروه R ، N و P تقسیم میشوند کـه بـهترتیـب 95، 99 و 97/ 99 درصد ذرات ریز را فیلتره میکننـد. تسـت فیلتراسـیون بـر مبنـاي ذرات بـا قطـر 3/0 میکـرون انجـام مـی-شود.(جدول 6-8). پیشوند N به معناي عدم مقاومت در برابر روغن (not resistant to oil) و پیشوند R به معنـاي تا حدودي مقاوم (resistant to oil)، و پیشوند P به معناي مقاومت شدید در برابر روغن (proof) است.

 

  ماسک ساده

    ماسک ساده حفاظت کمتري در برابر ذرات آئروسل ایجاد میکند. براي نمونه، مانع از انتقال بیماري سارس      (Sars= severe acute respiratory syndrome)  که بیماري با منشا zoonotic (مشترك انسان با دام) نمیشود.

    ماسک تنفسی مخصوص (N-95) براي حفاظت فرد در برابر ریزقطراتی که توسط دیگران ایجاد میشود(مانند تمـاس با بیمار مبتلا به سل یا آنفلوانزا) کاربرد دارد. ماسک تنفسی N-95 با توانـایی جلـوگیري از ذرات 3 دهـم میکرونـی بـه نحوي با صورت منطبق میشود که هواي دم فقط میتواند از صافی آن عبور کند و نه از اطراف آن، به همـین دلیـل ،تنفس کردن از این راه مشکلتر است.

ماسک داراي زائدة بینی 

    از جنس آلومینیوم قابل انعطاف است . با انطباق این قسمت روي بینـی و صـورت، از بخـارگرفتگی عینـک جلوگیري میشود.

  fluid shield ماسک نوع

    داراي2، 3 یا 4 لایه از خارج به داخل شامل لایۀ خارجی، لایۀ فیلترکننده با مادة اصلی پلی پروپیلن، ورقـۀ قابـل تـنفس و صفحۀ مجاور صورت می باشد.

ماسک با طرح فنجان مانند(cup)

    معمولاً قدرت کمتري براي تصفیه دارد و بهتراست به جاي آن از نوعی دیگر استفاده شـود.

ماسک با قدرت فیلتراسیون بالا

     در موارد استفاده از لیزر در جراحی(براي محافظت در برابر ذرات آئروسل) کاربرد دار (نمونه ماسک یا رسـبیراتور 

N95 ) .

نکات مهم 

  • حفاظت از دندانپزشک و کارکنان دندانپزشکی در برابر ذرات آلودة پراکنـده شـده توسـط هنـدپیس بـا سـرعت

 .(high speed instruments)بالا

  • حفاظت از مخاط دهان و بینی کارکنان دندانپزشکی در برابر ذرات پراکنده شدة دهان بیمار.
  • حفاظت از بیمار در برابر میکروارگانیسمهاي تنفسی کارکنان دندانپزشکی
  • لزوم تعویض ماسک براي هر بیمار
  • لزوم تعویض ماسک در صورت مرطوب شدن با هواي بازدمی زیرا قـدرت تصـفیۀ آن بـه تـدریج کـاهش مـی-یابد.(هر 20 دقیقه افزایش مییابد)
  • لزوم استفاده از ماسک هنگام شستن وسایل آلوده، خـالی کـردن شیشـه ساکشـن و ضـدعفونی کـردن سـطوح و پرداخت توسط دستگاه یا هندپیس                                       .

شکل : ماسک نوع fluid shield با زائدهي بینی و حلقۀ گوش

 

شکل : چهار لایۀ غیر تابیدة ماسک fluid shield: 1. لایۀ خارجی 2. لایۀ فیلتر کننده پلی پروپیلن 3. ورقۀ قابل تنفس 4. صفحۀ مجاور صورت. ماسک، هم باید قدرت فیلتره کردن داشته باشد و هم در برابر رطوبت مقاوم باشد.

        شکل : ماسک طرح فنجان با حلقۀ گوشی (سمت راست)ُ ماسک یا رسبیراتور N95 (سمت چب

 

 لزوم استفاده از ماسک زیر face shield

  • انتخاب ماسکی بـا توانـائی فیلتـره کـردن باکتریـالBFE (Bacterial Filtration Efficiency ) معـادل 95% ذرات 3/0 میکرونـی حـاوي اسـتافیلوکوك اورئوس( 6/0 تـا 8/0 میکـرون) یـا 99%(ذرات کمتـر از 1/0 میکرونـی.) VFE  (Viral Filtration Efficiency توانـائی فیلتـره کـردن در برابـر آئروسل، ویروسها مانند آنفلوانزا (نمونه N-95 Respirator) است .
  • تعویض ماسک(حتی با کفایت تصفیۀ خوب) پس از یک ساعت زیرا مرطوب شدن سطح داخلـی یـا هـواي بـازدم از کفایت آن میکاهد.
  • اجتناب از دست زدن به ماسک هنگام درمان که  به کرات در میان دانشجویان دیده میشود.

جهت مطالعه جامع تر میتوانید به فایل زیر (بررسی مبتنی بر شواهد استفاده از ماسک ها در پاندمی ویروس کرونا) کاری از دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز مراجعه نمایید.

بررسی مبتنی بر شواهد استفاده از ماسک ها در پاندمی ویروس کرونا